Projekt „Elektroniczna edycja ksiąg sądowych powiatu kaliskiego z lat 1583 – 1593” stanowi propozycję cyfrowego opracowywania źródeł z wykorzystaniem najnowszych narzędzi informatycznych. Jest rozwinięciem metody edycji źródeł, po raz pierwszy zastosowanej w edycji księgi wschowskiej z lat 1495-1526 (www.atlasfontium.pl). W trakcie realizacji niniejszego projektu pozyskano skany staropolskich ksiąg sądowych powiatu kaliskiego, tj. ksiąg grodzkich i ziemskich (przechowywanych w Archiwum Państwowym w Poznaniu). Skany, po odpowiednim przygotowaniu, zostały umieszczone w aplikacji INDXR, stworzonej specjalnie na potrzeby metody użytej w tym projekcie. Następnie za pomocą wspomnianej aplikacji oznaczano na skanie zapiski sądowe. Każde zaznaczenie tworzyło rekord, uzupełniany o wybrane informacje źródłowe (np. rok i data dzienna powstania zapiski, nagłówek zapiski, typ sprawy, uwagi autora opracowania, pełnotekstowy odczyt wybranych zapisek etc.). Dzięki temu utworzono wykaz wszystkich zapisek znajdujących się w księdze (swoisty „spis treści”). Następnie w analogiczny sposób tworzono indeksy: osobowy, geograficzny i rzeczowy. Indeks geograficzny został dodatkowo połączony z przestrzenną bazą danych „Ziemie polskie Korony w XVI w.” (www.atlasfontium.pl) poprzez nadanie identyfikatorów z tejże bazy osadom występującym w źródłach. Dzięki temu zaznaczona miejscowość połączona została z mapą.
Będąca wynikiem prac nad projektem publikacja („Księgi sądowe powiatu kaliskiego 1587-1594) dostępna jest na platformie „Atlas Fontium” (bezpośredni link: https://atlasfontium.pl/?page_id=2327). Publikacja ma charakter otwarty i bezpłatny. W opisie publikacji wyjaśniono genezę projektu, scharakteryzowano materiał źródłowy oraz wyjaśniono zasady opracowania. Łącznie opracowano sześć ksiąg sądowych do poziomu zapisek i haseł oraz trzy księgi do poziomu zapisek.
Ten sposób opracowywania źródeł jest odpowiedzią na rozwój nowoczesnych technologii, umożliwiających nowe podejście do źródeł. Jest to istotne zwłaszcza w przypadku badań historycznych, w których wykorzystywane są źródła masowe. Pełne ich wyzyskanie przez badacza jest dość często niemożliwe, stąd musi on selekcjonować materiał. Ogrom materiału źródłowego uniemożliwia często przygotowanie pełnotekstowych edycji. Niniejszy projekt stanowi propozycję rozwiązania tych problemów.
Praca sfinansowana w ramach projektu Narodowego Centrum Nauki „Elektroniczna edycja ksiąg sądowych powiatu kaliskiego 1587-1593” nr 2014/13/N/HS3/04421.
Strona projektu: https://atlasfontium.pl/?page_id=2327
Kierownik projektu: : mgr Michał Gochna
Materiał opracowany na podstawie informacji od Kierownika projektu.
Polecamy także: A. Borek, T. Związek, M.Słomski, M. Gochna, G. Myrda, M. Słoń, Technical and methodological foundations of digital indexing of medieval and early modern court books, "Digital Scholarship in the Humanities" Vol. 35, Issue 2, June 2020, Pages 233–253, https://doi.org/10.1093/llc/fqz030.
komentarze (0)