Instytut Badań Literackich PAN

Instytut Badań Literackich PAN został utworzony w 1948 roku i jest jedną z najstarszych jednostek naukowych Polskiej Akademii Nauk. Podstawową dziedziną badań prowadzonych w IBL PAN jest historia literatury polskiej; obok niej: zagadnienia teorii form literackich i procesu historycznoliterackiego, języka literackiego i stylu, poetyki teoretycznej i historycznej, wersologii i metryki, literatury popularnej, a także problemy kultury literackiej i świadomości literackiej poszczególnych epok. Instytut prowadzi zaawansowane prace bibliograficzne i dokumentacyjne, leksykograficzne oraz edytorskie. 

Biblioteka IBL dysponuje najlepszym w Polsce księgozbiorem w zakresie nauk o literaturze. Zasoby biblioteczne obejmują zbiory ksiąg XIX wiecznych i starszych, często unikatowych, prowadzona jest też wymiana z Nobel Bibliothek, School of Slavonic, The Library of Congress, University of California Berkeley, The Stanford University, University of Washington, Deutsches Polen Institut czy Bibliotheque Nationale de France. Najcenniejszą część księgozbioru stanowią: rękopisy (m.in. Norwida, Orzeszkowej, Konopnickiej, Kasprowicza, Gombrowicza, Miłosza), starodruki (w tym bardzo cenne broszury z okresu Sejmu Wielkiego i Insurekcji Kościuszkowskiej), ikonografia (np. unikatowy zbiór wizerunków Adama Mickiewicza, Teki Napoleona Ordy oraz dzieła Stanisława Ignacego Witkiewicza), kolekcja literatury XIX wieku (w tym wiele pozycji niedostępnych w innych księgozbiorach), judaica, zbiór powojennego literaturoznawstwa zagranicznego, a także prawie kompletny zbiór tzw. literatury "drugiego obiegu". 

Wydawnictwo IBL PAN posiada wieloletnie doświadczenie i jest rozpoznawalną marką na rynku wydawniczym. Gwarantuje wysoką jakość publikacji, jak również wsparcie w procesie wydawniczym oraz dystrybucji i promocji publikacji naukowych 

W 2013 roku dyrekcja IBL PAN powołała w ramach struktury jednostki Centrum Humanistyki Cyfrowej, którego celem jest koordynacja cyfrowych projektów Instytutu oraz działań związanych z obecnością humanistyki w sieci. CHC zajmuje się wykorzystywaniem nowych technologii w badaniach literackich oraz badaniami literackimi nad nowymi technologiami. Główne obszary działalności Centrum to:
1) Literaturoznawcze bazy danych (projekty bibliograficzne, biograficzne i leksykograficzne);
2) Repozytoria cyfrowe;
3) Informacja naukowa i upowszechnianie wiedzy;
4) Edytorstwo cyfrowe;
5) Badania cyfrowej kultury literackiej i nowych form piśmiennictwa.

Całokształt działań oraz badania naukowe realizowane w IBL PAN wyróżniają się wysoką jakością co potwierdza fakt, że w ostatniej ocenie parametrycznej za lata 2013-2016 przeprowadzonej w 2017 roku przez Komitet Ewaluacji Jednostek Naukowych Instytut otrzymał prestiżową kategorię A+. Dodatkowo należy podkreślić, że w 2016 roku IBL PAN dołączył do elitarnego grona polskich instytutów naukowych wyróżnionych przez Komisję Europejską znakiem „HR Excellence in Research”. Certyfikat ten nadawany jest europejskim instytucjom naukowym, których wewnętrzna polityka kadrowa i procedury rekrutacji są zgodne z zasadami określonymi w „Europejskiej Karcie Naukowca” i „Kodeksie postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych”. Instytut posiada wieloletnie doświadczenie w pozyskiwaniu środków na badania oraz ma na swoim koncie kilkaset zrealizowanych projektów naukowych. Kierownik każdego z afiliowanych przy IBL PAN projektów otrzymuje kompleksowe wsparcie Działu Obsługi Badań Naukowych i Działu Finansowo-Księgowego w zakresie obsługi administracyjno- finansowej grantu.
 

IBL PAN jest:
1. członkiem konsorcjum DARIAH-ERIC - kierownikiem Grupy Roboczej DARIAH-PL “Filologia cyfrowa” jest dr Maciej Maryl, a kierownikiem Grupy Roboczej DARIAH-EU “Bibliographical Data” jest dr Tomasz Umerle;
2. członkiem grupy zarządzającej (Core Group) konsorcjum OPERAS - w ramach którego IBL realizuje dwa duże projekty infrastrukturalne - Transforming Research through Innovative Practices for Linked interdisciplinary Exploration (TRIPLE) (IBL jest liderem Work Package nr 2) oraz OPERAS-P (Open Scholarly Communication in the European Research Area for Social Sciences and Humanities – Preparation) (IBL PAN jest liderem Work Package nr 6);
3. członkiem organizacji “Time Machine” zrzeszającej ponad 400 jednostek naukowych z Europy, która ma na celu rozwój technologii stosowanych w humanistyce cyfrowej; rozwój inicjatywy jest finansowany ze środków UE;
4. partnerem konsorcjum CLARIN-ERIC - dr Maciej Maryl jest ambasadorem CLARIN-EU;
5. partnerem konsorcjum CLARIN-PL - IBL PAN współpracował z Politechniką Wrocławską przy rozwoju takich narzędzi jak Literacki Eksplorator Maszynowy (LEM) czy Mapa Literacka. Ponadto, PBL współpracuje blisko z Czeską Bibliografią Literacką w ramach grantów mobilnościowych PAN i CAS. Utworzono także wspólny zespół ds. integrację polskich i czeskich zasobów bibliograficznych w ramach konsorcjum DARIAH, planowane jest także dołączenie partnerów węgierskich i słowackich do ww. inicjatywy. W roku 2020 zakłada się złożenie wniosku o środki Visegrad Funds na ten cel.