Projekt przyczyni się do zwiększenia oddziaływania rezultatów polskich badań humanistycznych zarówno wśród polskiego społeczeństwa, jak i w obiegu międzynarodowym, poprzez wdrożenie nowych modeli publikowania naukowego oraz wzmocnienie kompetencji środowiska nauk humanistycznych w zakresie komunikacji cyfrowej. Ze względu na pionierski charakter zostanie on zrealizowany w oparciu o działania pilotażowe, na podstawie których wypracowane zostaną scenariusze, workflows oraz rekomendacje dla polskiego środowiska nauk humanistycznych i społecznych oraz jego otoczenia społeczno-gospodarczego, w szczególności instytucji badawczych i uniwersytetów, wydawnictw, bibliotek, badaczy oraz decydentów politycznych, działających w obszarze transformacji cyfrowej w nauce.
Nazwa projektu, OPERAS-PL, odnosi się do jego powiązania z europejską infrastrukturą badawczą OPERAS (Open Scholarly Communication in the European Research Area for Social Sciences and Humanities). Misją OPERAS (https://www.operas-eu.org/) jest koordynowanie i łączenie otwartych zasobów naukowych w Europie, w celu skutecznego zaspokajania potrzeb w zakresie komunikacji naukowej europejskich badaczy z dziedziny HS. W 2021 roku OPERAS został wpisany na Europejską Mapę Infrastruktur Badawczych z poparciem polskiego MEiN. IBL PAN odpowiada za działania OPERAS w Polsce, w tym za współdziałanie z innymi krajowymi partnerami. Współpraca z międzynarodowym konsorcjum pozwoli wypracować najlepsze praktyki dla polskiej humanistyki i wdrożyć je w środowisku naukowym. OPERAS-PL oznacza zatem działania na rzecz komunikacji naukowej w Polsce i polskich odbiorców, które są jednocześnie osadzone w kontekście europejskim dynamicznie rozwijającej się infrastruktury badawczej. Projekt zakłada pilotażowe wykorzystanie i dostosowanie do potrzeb polskich badaczy i wydawców naukowych wydawnictwa online Open Edition Books http://books.openedition.org/. Platforma Open Edition Books już w tej chwili umożliwia dostęp do kilku tysięcy książek z całego świata, ukazujących się w różnych językach (przede wszystkim francuskim, angielskim, niemieckim). Książki udostępnione na platformie OpenEdition są także dystrybuowane za pośrednictwem dużych księgarni internetowych (Amazon.com). W ramach pilotażu wprowadzimy do międzynarodowego obiegu 80 monografii wydanych w Instytucie Badań Literackich PAN.
Celem pilotażu jest nie tylko publikacja książek, ale przede wszystkim zidentyfikowanie potrzeb autorów i wydawców książek oraz wypracowanie modelu współpracy polskich wydawnictw z operatorem zagranicznej infrastruktury Open Access. Udostępnienie w języku polskim istniejącej, otwartej i międzynarodowej infrastruktury naukowej, wraz z opracowaniem materiałów informacyjnych dla polskich wydawców i badaczy, pozwoli osiągnąć ten cel bez ponoszenia ogromnych kosztów informatycznych.
W ramach projektu zostanie opublikowana monografia cyfrowa dot. humanistyki cyfrowej. Monografie wyda IBL PAN przy użyciu narzędzi technologicznych Nowej Panoramy Literatury Polskiej.
W ramach projektu będą prowadzone szkolenia i warsztaty oraz powstaną materiały informacyjne dotyczące otwartych i innowacyjnych form publikacji naukowej w humanistyce, jak blogi naukowe i monografie rozszerzone. Przeszkolona zostanie grupa co najmniej 100 naukowców, pracowników bibliotek i wydawnictw. Z warsztatowej współpracy wydawnictw oraz dostarczycieli technologii powstanie specyfikacja modelu wydawniczego dla innowacyjnych publikacji cyfrowych w otwartym dostępie skrojonego na potrzeby polskiego rynku wydawnictw naukowych. Zadaniem w projekcie będzie wypracowanie nowych metod ewaluacji, uwzględniających specyfikę nowych form cyfrowej komunikacji naukowej, we współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym projektu: wydawcami, bibliotekami i decydentami politycznymi. Sprawiedliwe zasady ewaluacji zachęcą badaczy i instytucje naukowe do testowania innowacyjnych rozwiązań i stanowią jeden z najważniejszych warunków bardziej skutecznego komunikowania wyników badań naukowych. Wnioski płynące z pilotażowej współpracy z wydawnictwem Open Edition oraz ze szkoleń i warsztatów z innowacyjnych form publikowania naukowego zostaną opracowane we współpracy z polskimi oraz zagranicznymi ekspertami w formie raportu z rekomendacjami. Raport będzie przedmiotem brainstormingowego spotkania z przedstawicielami całego otoczenia społeczno-gospodarczego: wydawnictw, instytucji badawczych, bibliotek, ministerstwa oraz badaczami. Do środowiska nauk HS będziemy docierać poprzez regularnie raz w miesiącu wysyłany newsletter (w sumie 24 newslettery), dotyczący metod, praktyk i narzędzi cyfrowej komunikacji naukowej, przygotowany przez zespół Centrum Humanistyki Cyfrowej przy IBL PAN. Rezultatem projektu będzie także blog naukowy dot. otwartej komunikacji naukowej, który będzie stanowił przykład dobrych praktyk w zakresie alternatywnych form publikowania naukowego. Rezultaty projektu, w szczególności monografie naukowe opublikowane w otwartym dostępie, a także specjalną monografię cyfrową wydaną przy udziale Nowej Panoramy Literatury Polskiej zespół projektowy będzie promował podczas targów książki w Warszawie i Krakowie.
W rezultacie projektu 80 polskich monografii z zakresu humanistyki wejdzie w obieg międzynarodowy poprzez zagraniczną platformę OpenEDition. Wdrożony zostanie nowy modeli publikowania monografii cyfrowych przy udziale technologii Nowej Panoramy Literatury Polskiej. Przedstawiciele środowiska humanistycznego, a także ich otoczenie gospodarcze wypracują wspólnie specyfikację modelu biznesowego dla publikacji cyfrowych na polskim rynku wydawniczym. Działania warsztatowe i cykl seminariów doprowadzą do zbudowania społeczności przedstawicieli środowiska humanistycznego, zaangażowanej w rozwój innowacyjnej komunikacji i popularyzowanie rezultatów badań wśród szerokiej publiczności w Polsce i zagranicą. Dzięki szeroko zakrojonej strategii komunikacji projekt poprawi odbiór społeczny polskiej humanistyki jako nowoczesnej, otwartej na różne grupy odbiorców.
komentarze (0)